.jpg)
Ας προστατέψουμε λοιπόν την υγεία μας!
Εύκολο να το λες, λίγο πιο δύσκολο να το καταφέρεις!…
Ο Ayurveda μπορεί να μας προσφέρει «βήμα προς βήμα» οδηγίες προς την κατεύθυνση αυτή!
Δεν θα πρέπει να ξεχνάει ο αναγνώστης ότι το Αγιουρβεδικό σύστημα, δεν είναι απλώς μία ακόμη θεραπευτική τεχνική μέσα στις πάρα πολλές που σήμερα πλέον έχουν γίνει γνωστές σαν “εναλλακτικές και συμπληρωματικές θεραπείες” (όπως είναι η ομοιοπαθητική, ο βελονισμός, ο ηλεκτροβελονισμός, το σιάτσου, η αρωματοθεραπεία, η χειροπρακτική, η οστεοπαθητική, η ρεφλεξολογία, η φυτοθεραπεία, η χρωμοθεραπεία, η ηχοθεραπεία, η νηστειοθεραπεία σε συνδυασμό με την κατάλληλη διατροφή αργότερα, κλπ).
Γράφει ο Ιατρός, Ανδρέας Τσουρουκτσόγλου
Ο Ayurveda, σαν ένα πλήρες σύστημα, περιγράφει καταρχήν όλη την Δημιουργία, το πώς δηλαδή “ξεκίνησε” το Σύμπαν, το πώς εμφανίστηκε η Γη και στη συνέχεια ο Άνθρωπος και τα υπόλοιπα πλάσματα πάνω σε αυτήν. Αναφέρεται στο πώς ακριβώς ο Άνθρωπος είναι πλασμένος, στα τρία επίπεδα ύπαρξής του, στο πώς θα πρέπει να ζει σε αρμονία με το περιβάλλον του και τι θα πρέπει να κάνει όχι μόνο για να μην αρρωστήσει, αλλά για να ζήσει με πλήρη υγεία και δημιουργικότητα όσα χρόνια του αναλογούν.
Δίνει (είναι αλήθεια …εξαντλητικά πολλές) πληροφορίες για το υλικό Σώμα και τα διάφορα όργανά του, για τον Νου και τη Φύση του Ανθρώπου, για τα τρόφιμα που αυτός καταναλώνει, για τις κλιματολογικές συνθήκες που τον επηρεάζουν, για τις συνθήκες της εργασίας του, για τις διαπροσωπικές σχέσεις μέσα στην οικογένεια και την κοινωνία γενικότερα.
Περιγράφει τους ιδιοσυγκρασιακούς τύπους των ανθρώπων σε σχέση με τις τρείς Ενέργειες Vata, Pitta και Kapha αλλά και τους τύπους των ασθενειών οι οποίες μπορεί να εμφανιστούν κάποια στιγμή στον Άνθρωπο. Εξηγεί τις διαδικασίες με τις οποίες μπορεί να διαταραχθεί η ισορροπία και η αρμονία και το πώς, πού και με ποιόν τρόπο θα εκδηλωθούν οι ασθένειες ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του κάθε ατόμου.
Δίνει τεράστια βαρύτητα στο πώς θα διατηρηθεί η Υγεία (σωματική, νοητική και ψυχική) με έμφαση στην πρόληψη των ασθενειών. Αναφέρει μάλιστα ότι ο Άνθρωπος στην Εποχή που ζούμε σήμερα θα πρέπει να ζει κατά μέσο όρο εκατό χρόνια με πλήρη Υγεία!
Θεωρεί την Υγεία σαν την τέλεια αρμονία μεταξύ του Σώματος, του Νου και της Φύσης του Ανθρώπου, των τριών δηλαδή επιπέδων της ύπαρξής του. Την αναφέρει και σαν τη “σιωπή των οργάνων του Σώματος και του Νου”.
Αλλά η Υγεία στον Ayurveda, όπως έχω ήδη αναφέρει, δεν θεωρείται αυτοσκοπός, δεν είναι δηλαδή το τέλος του δρόμου, αλλά μάλλον μία απαραίτητη κατάσταση και προϋπόθεση για την Πνευματική Εξέλιξη του Ανθρώπου. Ο σκοπός της ζωής δηλαδή, δεν είναι απλώς το να ζει κανείς “υγιής” και ταυτόχρονα να είναι χαμένος στις καθημερινές του συνήθειες. Είναι μάλλον το να αναζητήσει το πραγματικό νόημα της ζωής. Να συνειδητοποιήσει και να ξαναθυμηθεί την Αληθινή του Φύση. Και βέβαια, όταν (και εάν…) ο άνθρωπος αγνοήσει όλες αυτές τις πληροφορίες και οδηγίες που καταγράφονται στα Αγιουρβεδικά κείμενα για το πώς θα παραμείνει υγιής ζώντας σύμφωνα με τη Φύση του και τελικά με την καθημερινότητά του “τα καταφέρει” να αρρωστήσει, ο Ayurveda περιγράφει και τρόπους με τους οποίους θα αποκατασταθεί η Υγεία του. Το τελευταίο αυτό μέρος του Ayurveda είναι το θεραπευτικό του κομμάτι και εδώ θα βρει κανείς τις “ρίζες” και τις θεωρητικές αρχές όλων των σημερινών εναλλακτικών θεραπειών που αναφέραμε λίγο πιο πριν.
Δυστυχώς για εμάς βέβαια, όλα τα κλασσικά αγιουρβεδικά κείμενα αναφέρουν σαν παράγοντες που συντελούν στην εμφάνιση των ασθενειών και τη συντόμευση του χρόνου που ζει κανείς, σχεδόν …όλα όσα συμβαίνουν σήμερα στη ζωή μας.
Το συνεχόμενο στρες και οι καθημερινές εντάσεις, τα ακατάστατα γεύματα, το να τρώει κανείς φαγητό που είναι ακατάλληλο για τον συγκεκριμένο τύπο του οργανισμού του, η κατανάλωση χημικών φαρμάκων, το γενικότερο ανθυγιεινό ωράριο μέσα στην ημέρα, η κακή στάση του σώματος, ο κακός ύπνος που δεν αναπαύει βαθιά τον οργανισμό, ο κακός τρόπος αναπνοής (ρηχή και ελλιπής αναπνοή), η κακή ποιότητα του αέρα των πόλεων, η ηχορύπανση, οι άσχημες διαπροσωπικές σχέσεις, τα προβλήματα στην ερωτική ζωή και πολλοί άλλοι παράγοντες, θεωρούνται από τον Ayurveda οι βασικές πηγές των προβλημάτων της Υγείας μας.
Εδώ λοιπόν, γίνεται μία προσπάθεια συστηματικής καταγραφής πολλών πρακτικών θεμάτων της καθημερινής ζωής ενός ανθρώπου, στα οποία ο Ayurveda έχει να προσφέρει πολλά. Το όλο υλικό αναπτύσσεται σε πέντε γενικά κατευθύνσεις, με τα αντίστοιχα κεφάλαια:
Στο ξεκίνημα αναφέρεται το κατ’ αρχήν πρόγραμμα που θα πρέπει να ακολουθείται μέσα στην ημέρα ανάλογα πάντα με την ιδιοσυγκρασία του κάθε ανθρώπου, και στη συνέχεια δίνονται στοιχεία και συγκεκριμένες οδηγίες για τη διατροφή, την αναπνοή, τη σωματική άσκηση και τον ύπνο.
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
Για μερικούς ανθρώπους η λέξη και μόνο “πρόγραμμα”, τους δημιουργεί αυτόματα μία δυσαρέσκεια και μία αίσθηση ότι εάν ακολουθήσουν κάποιο πρόγραμμα στη ζωή τους θα νιώθουν καταπίεση και μιζέρια. Είναι βέβαια γεγονός ότι σήμερα με την “τρελή καθημερινότητα” μέσα στις μεγάλες πόλεις, υπάρχει μία τάση πολλών ανθρώπων να ξεφεύγουν στις ελεύθερες ώρες τους, κάνοντας πράγματα που τους ευχαριστούν και τους χαλαρώνουν.
Υπάρχει λοιπόν το συχνό φαινόμενο να έρχεται το Σαββατοκύριακο και όλοι να θέλουν να “ξεσκάσουν” και να “διασκεδάσουν”. Αυτή η επιθυμία τους οδηγεί στη λεγόμενη νυκτερινή έξοδο η οποία ξεκινάει με την προετοιμασία γύρω στις εννέα με δέκα το βράδυ και την αναχώρηση από το σπίτι στις δέκα με ένδεκα (για τη νεολαία αυτή η ώρα είναι συνήθως αρκετά μετά τα μεσάνυχτα, και αυτό διότι τα clubs δεν ανοίγουν πριν από αυτή την ώρα…).
Το βραδινό φαγητό είναι αρκετά αργά, και …”την ώρα που η φύση ησυχάζει”, κάποιοι άνθρωποι είναι στριμωγμένοι σε μία αίθουσα γεμάτη από καπνούς τσιγάρων, πίνοντας ένα ποτό, ακούγοντας μουσική με ένταση αρκετών ντεσιμπέλ και “διασκεδάζοντας” περνούν την ώρα τους.
Βέβαια όταν οι ίδιοι άνθρωποι παρουσιάζουν διάφορα προβλήματα υγείας (από τα “απλά και καθημερινά” έως τα “δύσκολα και ανυπέρβλητα”), απαιτούν από τη μοντέρνα ιατρική στην οποία έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους, να τους θεραπεύσει (ουσιαστικά να τους αφαιρέσει τα συμπτώματα), χωρίς ίσως να τους περνάει καν από το μυαλό ότι ένα σημαντικό κομμάτι από τις αιτίες αυτών των ασθενειών βρίσκεται στον τρόπο που ζουν, εργάζονται, αλλά και …διασκεδάζουν επί αρκετά χρόνια.
Όταν κάποιος άνθρωπος απομακρυνθεί για λίγο από τη μεγάλη πόλη, τότε είναι πιο εύκολο να παρατηρήσει τους ρυθμούς της φύσης και το ότι η όλη Δημιουργία, η ίδια η Φύση γύρω μας, “έχει κάποιο πρόγραμμα”.
Δηλαδή για να καταλάβουμε: είναι κοινά παραδεκτό από όλους ότι ο ήλιος θα ανατείλει το πρωί από την Ανατολή και το βράδυ θα δύσει στη Δύση. Επίσης το καλοκαίρι θα πρέπει να κάνει ζέστη και τον χειμώνα κρύο. Στη διάρκεια της ημέρας υπάρχουν πολλές δραστηριότητες και “κίνηση”, ενώ το βράδυ, όπως ήδη αναφέρθηκε, “η φύση ησυχάζει”.
Η ανάπτυξη των φυτών ακολουθεί ένα πρόγραμμα από το πρώτο φύτρωμα ενός σπόρου, μέχρι την πλήρη και εκδηλωμένη ομορφιά ενός ανθισμένου δένδρου, και τελικά η ζωή όλων, μα όλων των πλασμάτων ακολουθεί κάποιους συγκεκριμένους (αλλά ταυτόχρονα και πανάρχαιους) ρυθμούς.
Όλα αυτά είναι τόσο απλά, τόσο αληθινά, και είναι κυριολεκτικά “μπροστά στα μάτια μας”, αλλά πολλοί άνθρωποι (για να μην πούμε οι περισσότεροι), είτε τα θεωρούν δεδομένα και δεν ασχολούνται μαζί τους, είτε τα προσπερνούν προσπαθώντας να ζήσουν “ανεξάρτητα” από αυτά.
Θεωρείται δηλαδή (σχεδόν) δεδομένο ότι, για παράδειγμα, η ύπαρξη του ηλεκτρισμού και άρα η δυνατότητα να έχουμε φώτα στη διάρκεια της νύχτας, μας επιτρέπει να ξενυχτούμε μέχρι το πρωί “διασκεδάζοντας”.
Είναι όντως γεγονός ότι δεν πρόκειται να πεθάνει κανείς απλώς και μόνο επειδή έχει ξενυχτήσει ένα βράδυ. Το “αμορτισέρ” της υγείας ενός μέσου ανθρώπου αντέχει σε αρκετές παραβιάσεις των φυσικών ρυθμών.
Είναι επίσης προφανές όμως ότι όταν κάποιος κοιμάται την ημέρα και εργάζεται τη νύχτα, τότε τα θεμέλια της υγείας του υποσκάπτονται και το “αμορτισέρ” συναντά συνεχώς μεγάλες “λακκούβες” στον δρόμο που διανύει καθημερινά.
Το λογικό και αναμενόμενο αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η εμφάνιση ανισορροπιών οι οποίες θα οδηγήσουν σταδιακά στην εκδήλωση κάποιας ασθένειας.
Το σημαντικό βέβαια πρόβλημα στην περίπτωση του ανθρώπου είναι το ότι δεν υπάρχουν “ανταλλακτικά αμορτισέρ” από το εργοστάσιο κατασκευής, ούτε δυστυχώς “εγγύηση” καλής λειτουργίας για κάποιο χρονικό διάστημα…, με δικαίωμα αλλαγής ή επιστροφής.
Και τελικά, αυτό που καθημερινά συμβαίνει είναι ότι η συνεχής παραβίαση των φυσικών ρυθμών και η ζωή χωρίς κάποιο υγιεινό πρόγραμμα, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε ασθένειες. Το μόνο που μένει είναι να καθοριστεί ο χρόνος εμφάνισης των συμπτωμάτων και σε αυτό θα παίξουν ρόλο τρείς τουλάχιστον παράγοντες:
1.- Η αρχική στιβαρότητα και καλή κατασκευή του “αμορτισέρ”
2.- Το μέγεθος της κάθε λακκούβας που θα συναντά το όχημα
3.- Και παράλληλα βέβαια με όλα αυτά, η καλή “συντήρηση” στη διάρκεια της πορείας.
Είναι προφανές ότι ο ίδιος ο άνθρωπος δεν μπορεί να κάνει κάτι για την ήδη υπάρχουσα κατασκευή του “αμορτισέρ” που είναι καθορισμένο γονιδιακά και συγκεκριμένο από την στιγμή της γέννησης, μπορεί όμως σίγουρα να φροντίζει για την καλή συντήρηση και φροντίδα, καθώς και να προσπαθεί (όσο φυσικά είναι δυνατόν) να αποφεύγει τις μεγάλες λακκούβες στον δρόμο μπροστά του.
Όλα αυτά είναι βεβαίως αυτονόητα πράγματα για τον ιδιοκτήτη ενός αυτοκινήτου ο οποίος το αγαπά και το φροντίζει και το συντηρεί και αποφεύγει τις λακκούβες, κλπ. Και είναι επίσης αυτονόητο ότι δεν είναι δυνατόν να περιμένει κανείς να έχει ένα άψογο αυτοκίνητο μετά από 100,000 χιλιόμετρα, χωρίς να του έχει αλλάξει ούτε μία φορά τα λάδια, το φίλτρο του λαδιού, κλπ.
Είναι όμως εξαιρετικά παράδοξο σήμερα, στον 21ο αιώνα, το ότι κανείς σχεδόν δεν ασχολείται με κάποια αντίστοιχη φροντίδα με τον ίδιο του τον οργανισμό, ίσως βέβαια διότι κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να αναζητήσει το Εγχειρίδιο Χρήσης του Ανθρώπου (manual)!
Το πρώτο λοιπόν μέρος αυτού του «προληπτικού αγιουρβεδικού προγράμματος», ασχολείται διεξοδικά με το θέμα της καθημερινής ζωής των ανθρώπων, σε σχέση πάντα με την ιδιοσυγκρασία τους ως προς το Vata, το Pitta και το Kapha.
Αναφέρει δηλαδή όλες τις διάφορες καθημερινές μας ασχολίες ρουτίνας (ξύπνημα, λήψη πρωινού, καθαριότητα σώματος, δραστηριότητες μέσα στην ημέρα, συνθήκες εργασίας, στοιχεία διατροφής, τρόποι χαλάρωσης, ερωτική ζωή, κλπ) και το πώς όλα αυτά μπορούν να γίνονται με τρόπο που και να συμφωνεί με τους φυσικούς ρυθμούς, αλλά και να είναι ταιριαστά με την ιδιοσυγκρασία τους.