Με αφορμή τις πρόσφατες δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα για τον Γιάνη Βαρουφάκη και την πιθανή του υποψηφιότητα ως ευρωβουλευτή με τον ΣΥΡΙΖΑ, οι απόψεις ποικίλλουν. Ο Γιάνης Βαρουφάκης είναι σημείο αναφοράς στη διεθνή δημοσιογραφία σχετικά με την ελληνική κρίση. Οι απόψεις του προβάλλονται στα πλέον διάσημα ειδησεογραφικά πρακτορεία, σε τηλεοπτικές εκπομπές και σε στήλες μεγάλων εφημερίδων σε Λονδίνο και Νέα Υόρκη……
Πρόσφατα, o W. Munchau, μόνιμος αναλυτής των Financial Times, τον ονόμασε ως «πολιτικό οικονομολόγο» και στηρίχτηκε σε δεδομένα και παραδοχές του έλληνα καθηγητή για να τεκμηριώσει θέσεις του σχετικά με την Ελλάδα. Ο Βαρουφάκης, είτε συμφωνεί κάποιος μαζί του είτε όχι, είναι ο διασημότερος οικονομολόγος που αναλύει την ελληνική κρίση σε διεθνή ΜΜΕ. Στην ελληνική κοινωνία έγινε γνωστός μέσα από την τηλεόραση, κυρίως, τα sites και τις εφημερίδες. Η διαδρομή του όμως στη διεθνή επιστημονική κοινότητα της Οικονομικής, είναι αξιοζήλευτη. Και καλό θα ήταν αυτό να το γνωρίζει ο μέσος Έλληνας που τον βλέπει απλά ως τηλεοπτικό καλεσμένο στα παράθυρα των δελτίων ειδήσεων.
Τι το διαφορετικό, άραγε, έχει ο συγκεκριμένος οικονομολόγος ώστε να τον θέλει ως υποψήφιο για τις Βρυξέλλες ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης; Είναι το μόνο κίνητρο η διασημότητά του για ψηφοθηρικούς λόγους; Και γιατί ο Βαρουφάκης είναι συχνά στην τηλεόραση και αναλύει την κρίση; Το είπε ο Munchau: είναι «πολιτικός οικονομολόγος». Ούτε ποδοσφαιριστής, ούτε ηθοποιός είναι ο άνθρωπος. Το πρόβλημα όμως με τους περισσότερους είναι ότι μπερδεύονται μεταξύ Πολιτικής Οικονομίας και Οικονομικών γενικά. Οι έννοιες είναι σημαντικές και οφείλουμε να κατανοούμε τις μικρές αλλά καταλυτικές διαφορές. Διότι ο Βαρουφάκης κατηγορείται εδώ και 4 χρόνια ως «Kασσάνδρα», ως πεσιμιστής οικονομολόγος που θέλει την πτώχευση, τη μιζέρια, την καταστροφή. Πολλοί δε, τον θεωρούν φιλόδοξο άτομο που προβάλλεται από τα ΜΜΕ γιατί θέλει να γίνει πολιτικός. Ελάχιστοι όμως έχουν διαβάσει ή έχουν αναλύσει σε βάθος τις απόψεις του. Ελάχιστοι έχουν πιάσει το νόημα της επιχειρηματολογίας του για την ελληνική και τη νοτιοευρωπαϊκή κρίση. Διότι ο Γ. Βαρουφάκης μας εξηγεί επί 4 χρόνια πόσο επικίνδυνη είναι η εμμονή με τη λιτότητα και τους δημοσιονομικούς πειθαναγκασμούς. Μας προτρέπει να σκεφτούμε ότι χωρίς κεϋνσιανές πολιτικές δεν υπάρχει οδός διαφυγής από την παρατεταμένη ύφεση. Μας τονίζει ότι ο παγκόσμιος «Μινώταυρος» του αμερικανικού χρέους είναι ουσιαστικά η πυρηνική αιτία των διεθνών εξελίξεων.
Πολλοί οικονομολόγοι προτείνουν με ευκολία κάποιες λύσεις για το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας μας και καταγγέλλουν τον Βαρουφάκη ότι απλά περιγράφει αιτίες και συνέπειες της κρίσης, ντύνοντας τα πάντα με αρνητισμό. Πρόκειται για εσκεμμένη πλάνη που βασίζεται στη συχνή έκθεση του συγκεκριμένου ανθρώπου στα ΜΜΕ. Όποιος μιλάει και γράφει συχνά, δεν σημαίνει ότι είναι φλύαρος και απλά επαναλαμβάνει τα ίδια πράγματα. Δεν σημαίνει ότι είναι αλαζονικός και φιλόδοξος επιστήμονας που θεωρεί τον εαυτό του αυθεντία. Απεναντίας, ο Βαρουφάκης «προκαλεί» διάλογο στην επιστημονική κοινότητα με τις θέσεις του. Δεν είναι ο πολιτικάντης που χρησιμοποιεί ξύλινο και ψευδοεπιστημονικό λόγο. Ο άνθρωπος ξέρει από Πολιτική Οικονομία. Οι πολιτικοί μας, σχεδόν στην πλειοψηφία τους, δεν γνωρίζουν τη διαφορά της Οικονομικής επιστήμης από την αδογμάτιστη Πολιτική Οικονομία.
Προσωπικά, διαφωνώ με κάποιες θέσεις του, αλλά για ένα πράγμα είμαι σίγουρος: στον σχεδιασμό οικονομικής πολιτικής για ανάκαμψη της χώρας, σπανίζουν οι άνθρωποι με την παιδεία και την αναλυτική ικανότητα του Γιάνη Βαρουφάκη. Και εξ αυτής της απόψεως, τον προτιμώ ως σύμβουλο στα εγχώρια πράγματα του οικονομικού σχεδιασμού, παρά ως απεσταλμένο μας στις Βρυξέλλες. Η Πολιτική δεν έχει ανθρώπους σαν και αυτόν με το χάρισμα της επικοινωνίας και της μεταδοτικότητας, παρά τη θεωρητική του συγκρότηση.
Χρειάζεται η χώρα ριζοσπαστικές φωνές σαν του Βαρουφάκη. Διότι οι κατ’ όνομα μόνο «ορθολογικές» φωνές, μας οδηγούν σε μια πολύχρονη παρατεταμένη νεκρώσιμη ακολουθία των πραγμάτων. Χωρίς τον ριζοσπαστικό λόγο και τις ρεαλιστικές εναλλακτικές οδούς απέναντι στις εμμονές του Βερολίνου και του τραπεζικού παγκόσμιου κατεστημένου, οι κοινωνίες σαν την ελληνική θα υποφέρουν για πολλά χρόνια ακόμα. Τέτοιο λόγο με ριζοσπαστικές θέσεις νιώθω ότι αρθρώνει εδώ και καιρό ο Γιάνης Βαρουφάκης.
Ο Ηλίας Καραβόλιας είναι οικονομολόγος